Yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararlarının tanınması ve Türkiye’de ve Türk hukuk sisteminde geçerli kabul edilmesi taraflar açısından önem arz etmektedir. Tanıma davası Uluslararası Özel Hukuk kuralları açısından düzenlenmiş olup, yapılması zorunlu işlemlerdir.
Tanıma davası açılabilmesi için 2 şart aranmaktadır.
1-Yabancı Devlet mahkemelerince verilen bir ilam olmalı ve ilamın kesinleşmiş olması gerekmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yabancı mahkemece verilen kararların varlığıdır. Yurt dışında idari bir makam tarafından verilen karar tanıma ve tenfiz davasına konu edinilemez.
2- Yabancı mahkemece verilen karar Türkiye’de kamu düzenine uygun olmalıdır. Avrupa insan hakları sözleşmesine, anayasa’da belirtilen temel hak ve özgürlüklere uluslararası hukukun genel ülkelerine aykırı olmaması dikkat edilmesi gereken bir diğer husustur.
EMSAL YARGITAY KARARI
T.C
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2013/16635
K. 2014/3011
T. 17.2.2014
KAVRAMLAR
Tanıma
Tenfiz
Kamu Düzeni
Gerekçesiz Karar
Emredici Hükümlere Aykırılık
Tanıma ve Tenfiz
DAVA: Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşüldü:
KARAR: Davacı, boşanmaya dair yabancı mahkeme ilamının tanınmasını istemiştir. Mahkemece: yabancı ilamın gerekçesiz olduğu ve bu durumun kamu düzenine aykırılık oluşturacağını belirterek davanın reddine karar vermiştir. Yabancı mahkeme ilamının tanınmasına ya da tenfizine karar verilebilmesi için hükmün kamu düzenine açıkça aykırı olmaması gerekmektedir ( 5718 S.K madde 54/1-c). Tanıma ve tenfizde: yabancı mahkeme kararının doğruluğu, uygulanmış olan usul hükümleri, maddi ve hukuki tespitler inceleme dışında tutulmalıdır. Yabancı mahkemenin Türk hukukunun emredici hükümlerini dikkate almaması veya yanlış yorumlayıp uygulaması tek başına yabancı kararın tanıma ve tenfizine engel teşkil etmez. (İçtihadı Birleştirme Kararı 10.2.2012 gün 2010/1 esas, 2012/1 karar) Kendisinden tanıma ve tenfiz istenen mahkeme ilamı veren mahkemenin üst mercii durumunu üstlenmemelidir. Anayasayla düzenlenen temel hak ve hürriyetlere milletlerarası hukukta kabul edilen temel ilkelere adil yargılanma ve savunma hakkında genel ahlaka, Türk hukuk düzeninin temelini oluşturan ve devletin vazgeçemeyeceği ilkelere aykırılık oluşturması halinde kamu düzenine açıkça aykırılıktan söz edilir. 5718 Sayılı Kanunun 54/1 -c maddesinde bu durum “açıkça aykırılık” ibaresiyle ifade edilmiştir. Yabancı mahkeme kendi usul kuralları içerisinde hükmünü kurmuştur. (Lex Fori) Yabancı unsurlu davalarda yargılamaya dair sorunlar hakimin kendi kanununa tabidir. Yabancı ilamın gerekçeyi (H.U.M.K.388: H.M.K.297) ihtiva etmemesi kamu düzenine açıkça aykırılık olarak kabul edilmemelidir. Mahkemece: tanımaya karar verilmesi gerekirken hükmün gerekçeden yoksun olduğundan söz edilerek yazılı şekilde ret hükmü kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının yatırana iadesine, işbu kararın
tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.
Comments